SOWA OPAC : Biblioteka Publiczna Gminy Nowe Miasto nad Wartą

13 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Cena : w poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie / Anna Bikont. - Wydanie I. - Wołowiec : Czarne, 2022. - 463, [1] strona : ilustracje ; 25 cm.

(Reportaż - Wydawnictwo Czarne)

Autor

Bikont Anna (1954- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

II wojna światowa (1939-1945) Dzieci Holokaust Ocaleni z Holokaustu Poszukiwania zaginionych Ratowanie Żydów i pomoc Żydom (1939-1945) Żydzi Polska

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia

Od maja 1947 do sierpnia 1948 roku Lejb Majzels, pracownik Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, wyjeżdża w teren dwadzieścia osiem razy w poszukiwaniu pięćdziesięciorga dwojga dzieci, które przeżyły Zagładę i pozostają pod opieką Polaków. Każdy wyjazd skrupulatnie odnotowuje: o której wyjechał, o której dotarł, czy znalazł dziecko i za ile naród żydowski może je wykupić. Bo życie każdego żydowskiego dziecka ma cenę. Siedemdziesiąt lat później Anna Bikont powtarza próbę ich odnalezienia. Podąża śladem zapisków pozostawionych w dwóch zeszytach – „Sprawozdaniach z podróży służbowych L. Majzelsa w sprawie poszukiwania dzieci znajdujących się w rękach Polaków”. Z niezwykłą dociekliwością szuka choćby najdrobniejszych informacji, które mogłyby doprowadzić do spotkania po latach. Dokonuje niemożliwego, jednocześnie stając przed kolejnym potężnym wyzwaniem – jak skłonić do wspomnień ludzi, którzy uciekli od przeszłości, niekiedy na koniec świata. Cena to reporterskie śledztwo rzucające nowe światło na losy dzieci po Zagładzie. Prowadzone z przenikliwością znakomicie oddaje niepokojącą atmosferę powojnia i burzy pozornie oczywistą ocenę wyborów życiowych ocalałych.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 82-92 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Wybór : przetrwać niewyobrażalne i żyć / Edith Eva Eger ; współpraca Esmé Schwall Weigand ; przełożyła Barbara Szelewa-Kropiwnicka ; wstęp autorstwa Philipa G. Zimbardo. - Wydanie II. - Warszawa : Wydawnictwo Czarna Owca, 2022. - 391 stron ; 22 cm.

Autor

Eger Edith Eva (1927- ). Weigand Esme Schwall‏. Szelewa Barbara (1978- ). Zimbardo Philip G. (1933- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura amerykańska

Temat

Eger, Edith Eva (1927- ) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Holokaust Ocaleni z Holokaustu Psycholodzy kliniczni Stres pourazowy Więźniowie obozów Polska Stany Zjednoczone (USA) Węgry

Gatunek

Esej Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia Psychologia

Tytuł oryginału: The choice : embrace the possible.

W 1944 roku szesnastoletnia Edith Eger została wywieziona do Auschwitz. Przetrwała, bo doktor Józef Mengele lubił patrzeć na jej taniec. Gdy obóz został w końcu wyzwolony, Edith, u skraju sił, została wyciągnięta ze stosu ciał. Dziś dzieli się swoimi doświadczeniami z Holokaustu i jest uznaną na świecie psycholożką. Wśród jej pacjentów znajdują się ofiary przemocy i żołnierze cierpiący na zespół stresu pourazowego. Doktor Eger wyjaśnia, czemu umysł może stać się naszym więzieniem i pokazuje, jak możemy dokonać wyboru wolności. "Wybór" zawiera w sobie siłę przekazu "Człowieka w poszukiwaniu sensu" Viktora E. Frankla, jest jednak książką zupełnie wyjątkową. Zmienia podejście do życia. Ciepła, pełna empatii i nieskończenie mądra, stanowi głęboką analizę ludzkiej duszy i jej zdolności do uzdrowienia. „Życie doktor Eger odkrywa przed nami naszą zdolność przetrwania nawet najstraszniejszego z koszmarów i pokazuje, jak wykorzystać cierpienie, by nieść pomoc innym. Edith odnalazła wolność i przebaczenie i pokazuje nam, jak sami też możemy tego dokonać”. Desmond Tutu „Trudno wyobrazić sobie ważniejszą książkę na czasy, w których żyjemy”. "The Bookseller" Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 929 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Dziewczyny ocalałe : kobiety, które przetrwały Holocaust / [opracowanie] Anna Herbich. - Kraków : Znak Horyzont, 2020. - 302 strony : fotografie, faksymilia ; 24 cm.

(Prawdziwe Historie)

Autor

Herbich Anna (1986- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Holokaust Kobieta Ocaleni z Holokaustu Ukrywanie się Żydów (1939-1945) Żydzi Polska

Gatunek

Antologia Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(100)"1939/1945" (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Siostry z Auschwitz / Roxane van Iperen ; przełożyła Anna Gregorowicz-Metz. - Warszawa : Wydawnictwo Marginesy, 2023. - 412, [4] strony, [16] stron tablic : fotografie, portrety ; 20 cm.

Autor

Iperen Roxane van (1976- ) Gregorowicz-Metz Anna

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura holenderska

Temat

Brandes-Brilleslijper, Janny (1916-2003) Jaldati, Lin (1912-1988) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Holokaust Siostry Ocaleni z Holokaustu Więźniowie obozów Ukrywanie się Żydów (1939-1945) Żydzi Holandia Polska

Gatunek

Powieść biograficzna Powieść obyczajowa

W czasie drugiej wojny światowej dwie żydowskie siostry – Janny i Lien Brilleslijper – prowadzą jedno z największych w Holandii miejsc schronienia dla osób ukrywających się przed nazistowskim terrorem. Willa na zielonych terenach pod Amsterdamem nazywa się Wysokie Gniazdo. Podczas kiedy z wielu rejonów Holandii wywożeni są do obozów zagłady ostatni Żydzi, tutaj toczy się w miarę normalne życie kilkudziesięciu osób – w dodatku tuż pod nosem należących do nazistowskiej partii sąsiadów i współpracujących z hitlerowcami kolaborantów. Wysokie Gniazdo zostaje jednak zdradzone i rodzina Brilleslijperów trafia z ostatnim transportem do Auschwitz, razem z rodziną Anny Frank. W Siostrach z Auschwitz Roxane van Iperen udaje się to, co potrafią nieliczni pisarze: od pierwszych stron oddaje nastrój nadciągającej grozy, kiedy w zasadzie nic jej jeszcze nie zapowiada. Choć każdy dzisiaj wie, co się wówczas działo, do ostatniej chwili żywi się wraz z bohaterami nadzieję, że wszystko jakoś się ułoży. Siostry z Auschwitz to opowieść o odwadze, zdradzie i człowieczeństwie w barbarzyńskich czasach, niezwykle plastycznie przedstawiająca nieznaną dotąd historię. Historię, która nigdy nie powinna zostać zapomniana.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia w Boguszynie

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 929 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Dzieci getta: ostatni świadkowie zagłady / Magda Łucyan. - Wydanie I. - Kraków : Znak Horyzont, 2021. - 313, [7] stron : faksymilia, fotografie, ilustracje, portrety ; 24 cm.

(Prawdziwe Historie)

Autor

Łucyan Magda (1991- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

II wojna światowa (1939-1945) Dzieci Getto warszawskie Holokaust Ocaleni z Holokaustu Okupacja niemiecka Polski (1939-1945) Przestępstwo wojenne Żydzi Polska

Gatunek

Reportaż problemowy

Dziedzina i ujęcie

Historia

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(100)"1939/1945" (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Opowieści o nadziei : znajdowanie inspiracji w codziennym życiu / Heather Morris ; przełożyła Kaja Gucio. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Marginesy, 2021. - 297, [7] stron ; 20 cm.

Autor

Morris Heather. Gucio Kaja.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura australijska

Temat

Morris, Heather Sokolov, Ludwig (1916-2006) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Komunikacja interpersonalna Ocaleni z Holokaustu Pisarze australijscy Rodzina Relacje międzyludzkie Słuchanie Żydzi

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia Poradnik

Dziedzina i ujęcie

Historia Rozwój osobisty

Każde – najbardziej zwykłe, codzienne spotkanie – może przynieść coś, co zmieni nasze życie. Kiedy Heather Morris wysłuchała wspomnień Lalego Sokołowa – tatuażysty z Auschwitz – i postanowiła przenieść je na papier, nie spodziewała się, że ta historia porwie miliony osób na świecie: młodych i starych, a jej przyniesie międzynarodową sławę. I że pozwoli opowiedzieć nie mniej ważną historię Cilki – najdzielniejszej osoby, z jaką zetknął się Lale. W swojej najnowszej książce Heather opowiada o serdecznej przyjaźni z Lalem: o tym, jak się poznali i jak zaufali sobie na tyle, by zwierzył się jej z tego, o czym milczał od czasu zakończenia II wojny światowej. I jak zmieniło to ich oboje. Umiejętność słuchania i dotarcia do drugiej osoby to nie tylko przepis na światowy sukces wydawniczy, ale przede wszystkim ważna życiowa lekcja, której wszyscy potrzebujemy. W serii inspirujących rozdziałów Morris opowiada zarówno o osobach, z którymi pracowała i których historie spisywała, jak i o swojej rodzinie: pełnych miłości relacjach z dziadkiem, ale także ucieczce z domu oraz trudnych kontaktach z matką. "Opowieści o nadziei" to przede wszystkim pochwała życia i zacieśniania więzi. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.111-3 (1 egz.)

Filia w Boguszynie

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Podróż Cilki / Heather Morris ; przełożyła Kaja Gucio. - Warszawa : Wydawnictwo Marginesy, 2020. - 397, [3] strony : mapa ; 20 cm.

(TATUAŻYSTA Z AUSCHWITZ)

Autor

Morris Heather. Gucio Kaja.

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura nowozelandzka

Temat

Klein, Cecilia (1926-2004) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Łagry (ZSRR) Miłość Ocaleni z Holokaustu Więźniowie obozów Żydzi Workuta (Rosja ; okręg)

Gatunek

Powieść biograficzna

Tytuł oryginału: "Cilka's journey" 2019.

Na okładce: Kontynuacja bestsellerowego Tatuażysty z Auschwitz.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 3 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821-3 (1 egz.)

Filia w Chociczy

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821-3 (1 egz.)

Filia w Boguszynie

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Trzy siostry / Morris Heather ; przełożyła Kaja Gucio. - Warszawa : Marginesy, 2021. - 422, [2] strony : ilustracje ; 20 cm.

Autor

Morris Heather. Gucio Kaja.

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura australijska

Temat

Meller, Civia (1922-2015) Meller, Gizella (1925- ) Meller, Magda (1924- ) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Holokaust Kobieta Obozy pracy Ocaleni z Holokaustu Rodzeństwo Więźniowie obozów Żydzi Polska Izrael

Gatunek

Powieść biograficzna

Na okładce: Kontynuacja bestsellerowego Tatuażysty z Auschwitz.

Stanowi część 3 trylogii, część 1. pt.: Tatuażysta z Auschwitz, część 2. pt.: Podróż Cilki.

Obietnica bycia razem. Nierozerwalna więź. Zaciekła wola przetrwania. Autorka międzynarodowych bestsellerów Heather Morris opisuje zapierające dech w piersiach zakończenie trylogii, zapoczątkowanej "Tatuażystą z Auschwitz". Kiedy są dziewczynkami, Cibi, Magda i Livi obiecują ojcu, że zostaną razem bez względu na wszystko. Wiele lat później naziści wywożą piętnastoletnią Livi do Auschwitz. Cibi ma 19 lat i pamięta złożoną obietnicę i rusza za Livi – zamierza ją ochronić lub umrzeć razem z nią. Siedemnastoletnia Magda ukrywa się w rodzinnym mieście na Słowacji, ale w końcu zostaje schwytana. W horrorze obozu zagłady trzy piękne siostry spotykają się ponownie. Choć żyją w najgorszym koszmarze, są razem. Składają sobie kolejną obietnicę: że będą żyć. Ich walka o przetrwanie wyrwie je z piekła Auschwitz, lecz będą musiały przetrwać marsz śmierci przez rozdartą wojną Europę, by ostatecznie trafić do Słowacji, teraz pod rządami komunistów. Zdeterminowane, żeby zacząć od nowa, wyruszają w kolejną podróż – do nowej ojczyzny, Izraela. Tętniące od szczegółów i pięknie opowiedziane "Trzy siostry" ścisną wam serce i zadziwią odwagą i dziką miłością trzech sióstr. Dwie siostry mieszkają dziś w Izraelu, otoczone rodziną i przyjaciółmi. Wybrały Heather Morris, aby opowiedziała ich historię. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821-3 (1 egz.)

Filia w Boguszynie

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

(CZYTAM SOBIE. POZIOM 3)

(EDUKACYJNY EGMONT)

Autor

Nowak Ewa (1966- ) Kurdziel Anna (ilustratorka)

Forma i typ

Książki Proza

Odbiorca

Dzieci 0-5 lat 6-8 lat

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Sendlerowa, Irena (1910-2008) Dzieci Getto warszawskie Holokaust Ocaleni z Holokaustu Ratowanie Żydów i pomoc Żydom (1939-1945) Sprawiedliwy wśród Narodów Świata Żydzi Warszawa (woj. mazowieckie)

Gatunek

Opowiadania i nowele biograficzne

W książce wyłącznie błędnie przypisany ISBN.

Kto ratuje jedno życie, jakby cały świat ratował - to cytat, który widnieje na medalu "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". Irena Sendlerowa podczas II wojny światowej uratowała wiele osób: dzieci i dorosłych. To książka o tej niezwykłej bohaterce i ludziach, którzy jej pomagali. [Powyższy opis pochodzi od wydawcy.]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia w Chociczy

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. N (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Dzieci z placu Trzech Krzyży / Renata Piątkowska ; zilustrował Maciej Szymanowicz. - Wydanie I. - Łódź : Wydawnictwo Literatura, 2023. - 101, [3] strony : fotografie, ilustracje ; 25 cm.

(Wojny Dorosłych - Historie Dzieci)

Autor

Piątkowska Renata (1958- ). Szymanowicz Maciej (1976- ).

Forma i typ

Książki Proza

Odbiorca

Dzieci 9-13 lat

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

II wojna światowa (1939-1945) Dzieci Getto warszawskie Ocaleni z Holokaustu Żydzi

Gatunek

Opowiadania i nowele

Jak przeżyć wojnę, kiedy jest się sierotą z getta, na którą czyha gestapo? Dzieci z placu Trzech Krzyży miały na to sposób. Sprzedawały gazety i papierosy, a za zarobione pieniądze kupowały jedzenie, ubrania i opłacały nocleg. Bardzo dbały o czystość i schludny wygląd, bo ich głównymi klientami byli… Niemcy! To prawdziwa historia o garstce dzieci z warszawskiego getta, które wykorzystując wrodzony spryt - miały odwagę handlować z gestapowcami, bo stawką było przeżycie [opis wydawcy].

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Filia w Chociczy

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Hw (1 egz.)

Filia w Boguszynie

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Op (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Mykwa / Zyta Rudzka. - Wydanie II uzupełnione. - Warszawa : Wydawnictwo W.A.B., 2023. - 173, [3] strony ; 21 cm.

(Archipelagi)

Autor

Rudzka Zyta (1964- )

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Dojrzewanie Kobieta Miłość Ocaleni z Holokaustu Trauma Polska

Gatunek

Powieść obyczajowa Powieść biograficzna

Napisana pod koniec dwudziestego wieku, jedna z pierwszych powieści o traumie potomków ocalałych z Zagłady. Zostali pozbawieni własnej historii, także za sprawą wymuszonego milczenia tych, którzy pomogli. Zyta Rudzka buduje opowieść z dwóch języków: przypowieści i intymnego przeżycia. Pokazuje, że język pamięci zbiorowej jest niewydolny wobec jednostkowego cierpienia, a historia w liczbie pojedynczej ma wiele do powiedzenia także o wspólnocie. [lubimyczytac.pl]

„Napisałam historię Belli i Elżbiety. Z ich żydowskiego świata został tylko antysemityzm. Jest jeszcze Franciszka, babka z rozdania losu, ta, która uratowała. Chcę o niej pamiętać” [Zyta Rudzka]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Miasto utracone : młodość w Königsbergu w czasach Hitlera i Stalina / Michael Wieck ; z niemieckiego przełożyła Magdalena Leszczyńska. - Warszawa : Ośrodek "Karta", 2018. - 332, [4] strony, [20] stron tablic : ilustracje ; 21 cm.

(Świadectwa XX Wiek. Niemcy)

Autor

Wieck Michael (1928- ). Leszczyńska Magdalena tłumacz). Tłumaczenie

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura niemiecka

Temat

Wieck, Michael (1928- ) Ocaleni z Holokaustu II wojna światowa (1939-1945) Antysemityzm Holokaust Muzycy żydowscy Totalitaryzm Żydzi Muzycy niemieccy Prusy Wschodnie Kaliningrad (Rosja)

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia

Tytuł oryginału: Zeugnis vom Untergang Königsbergs : ein "Geltungsjude" berichtet.

Wspomnienia Michaela Wiecka (ur. 1928 w Königsbergu), niemieckiego muzyka, są poruszającym zapisem dzieciństwa i młodości spędzonym pod panowaniem narodowego socjalizmu, a później systemu sowieckiego. Przed najgorszymi skutkami narastającego antysemityzmu chroniło go tylko pochodzenie ojca, a po zakończeniu II wojny jedynie własna odwaga, determinacja i pomysłowość pomagały mu ratować siebie i rodzinę przed zagrożeniem ze strony Sowietów. Autor opisuje szczegółowo pogarszanie się sytuacji represjonowanej ludności żydowskiej, zniszczenie miasta przez naloty bombowe aliantów, oblężenie i zdobycie go przez Armię Czerwoną, a także przemianę Königsbergu w Kaliningrad. Jako syn nieżydowskiego ojca i żydowskiej matki (oboje byli muzykami), po dojściu nazistów do władzy, Michael Wieck przeżywa wykluczenie, utratę poczucia bezpieczeństwa, deportacje wielu krewnych i przyjaciół. Zajęcie miasta przez Sowietów przynosi mu uwięzienie (jako Niemcowi) w sowieckim obozie internowania Rothenstein. Królewiec opuszcza dopiero w kwietniu 1948. We wspomnieniach, oprócz sytuacji granicznych, opisuje też, jaką siłę i pociechę przynosiła mu muzyka, z którą związał się na całe życie. Sytuacja rodzinna autora (wśród jego krewnych były nie tylko ofiary Auschwitz i Theresienstadt – żydowska część rodziny, ale też np. oficerowie Wehrmachtu czy współpracownicy Hitlera), jego zmysł obserwacyjny i wrażliwość składają się na wyjątkową mieszankę, stanowiącą o wartości wspomnień. Michael Wieck buduje je na zasadzie kontrastów, opisuje sytuacje niemal nieprawdopodobne, czasem absurdalne, choć zawsze prawdziwe, jak np. wezwanie go na komisję wojskową w wyniku urzędniczej pomyłki. Jego opowieść to bogata kronika przeplatających się losów ludzi o różnym pochodzeniu, wyznaniu i statusie społecznym, których łączyło doświadczenie rzeczywistości wojennego Königsbergu.

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia w Chociczy

O dostępność zapytaj w bibliotece: sygn. 94(100)"39/45" (1 egz.)